شنوایی از مهم‌ترین حواس انسان بوده که از این طریق با دریافت صدا با دیگران ارتباط برقرار می‌کنیم. به‌وجودآمدن اختلال در سیستم شنوایی گوش، سبب آسیب‌های جبران‌ناپذیری شده و حتی باعث انزوا و گوشه‌گیری فرد هم میشود. برای درمان کم شنوایی راه‌های مختلفی وجود دارد از جمله، استفاده از سمعک و درمان کم شنوایی بدون سمعک که در ادامه این مطلب، بیشتر به این موضوع می‌پردازیم
دلایل کاهش شنوایی چیست؟
دلایل کاهش شنوایی گوش
در اینجا به شایع‌ترین دلایل کاهش شنوایی یا کم شنوایی گوش می‌پردازیم
آلودگی‌های صوتی
قرارگرفتن در محیط‌های کاری پرسروصدا در طولانی‌مدت باعث آسیب رسیدن به شنوایی و سلول‌های مویی گوش داخلی میشود.
عفونت‌های گوش
از شایع‌ترین عوامل کم شنوایی، التهاب گوش میانی و عفونت گوش میانی در کودکان و گاهاً در بزرگسالان است که سبب بروز کم شنوایی مزمن و دائمی میشود.
پیری
کم‌شدن شنوایی در پیری بسیار شایع بوده و تقریباً بین 30 تا 35 درصد افراد بین 65 تا 75 سال دچار کم شنوایی هستند.
ضربه به سر و گوش
ضربه شدید به سر و گوش سبب آسیب به عصب‌های گوش داخلی و مغز شده و کم شنوایی در فرد را به وجود می‌آورد.
مشکلات زایمان و نقایص ژنتیکی
کم شنوایی در هنگام زایمان را کم شنوایی مادرزادی میگویند 90 درصد این نوزادان کم‌شنوا از والدین شنوا متولد می‌شوند. این کم شنوایی مادرزادی اغلب از مشکلات ژنتیکی به وجود می‌آیند ولی در برخی موارد عفونت‌های حاملگی مانند سیتومگالوویروس، سرخچه، توکسوپلاسموز، تبخال یا سیفلیس هم سبب کم شنوایی مادرزادی می‌شوند. همچنین، در نوزادان زودرس این بیماری بسیار شایع‌تر است.
واکنش به برخی داروها و درمان‌های سرطان
داروهای اتوتوکسیک از جمله داروهایی هستند که برای درمان عفونت‌ها، سرطان و بیماری‌های قلبی به کار می‌روند. در بعضی موارد مشکلات و نارسایی‌های ناشی از مصرف این داروها سبب کم شنوایی میشود.
این موارد از شایع‌ترین دلایل به‌وجودآمدن کم شنوایی است ولی موارد بیشتری در بروز این بیماری تأثیرگذار هستند.
علائم کم شنوایی
علائم کم شنوایی چیست؟
- درخواست تکرار گفتگوها
- سخت شنیدن مکالمات پشت تلفن
- افزایش بیش از حد صدای تلویزیون و رادیو
- شنیدن صدای زنگ یا احساس وزوز در گوش
- شنیدن مکالمات دیگران به طور نجوا
- مشکل درک شنوایی در محیط‌های شلوغ
- درک گفتگوها از طریق لب‌خوانی
این موارد از علائم کم شنوایی در فرد بوده که با مشاهده یکی از این علائم باید به رادیولوژیست جهت تست شنوایی مراجعه کرده و درمان کم شنوایی بدون سمعک را امتحان کنید.
میزان کم شنوایی
کم شنوایی در افراد میزان متفاوتی داشته و به چند دسته تقسیم می‌شوند.
- کم شنوایی خفیف: در محیط‌های شلوغ بیشتر بروز کرده و فرد صداهای آرام نمی‌شوند.
- کم شنوایی متوسط: صداهای ملایم و متوسط مثل زنگ موبایل و صدای پرندگان برای فرد مبهم است.
- کم شنوایی شدید: فقط برخی از صداها را شنیده شده و باید در گوش فرد فریاد زد.
- کم شنوایی عمیق: فرد فقط صداهای خیلی بلند مثل صدای شلیک اسلحه و موتور جت را می‌شنود.
انواع کم شنوایی
در ادامه، به انواع کم شنوایی و راه‌های درمان کم شنوایی بدون سمعک می‌پردازیم.
کم شنوایی عصبی
کم شنوایی عصبی زمانی اتفاق می‌افتد که عصب شنوایی آسیب‌دیده و از بین می‌رود. در این مورد فرد در شنیدن اصوات مشکلی نداشته بلکه، عصب شنوایی دیگر قادر به انتقال اطلاعات صوتی به مغز نبوده و فرد در درک اصوات دچار مشکل میشود. درمان کم شنوایی عصبی گوش با کاشت ساقه مغز انجام میشود.
کم شنوایی حسی – عصبی
کم شنوایی حسی – عصبی با آسیب به گوش داخلی شکل می‌گیرد. در این نوع کم شنوایی، گوش میانی و گوش خارجی به‌خوبی کار خود را انجام می‌دهند ولی گوش داخلی قادر به دریافت اطلاعات صوتی و انتقال آنها به مغز نیست. این نوع کم شنوایی می‌تواند در اثر عفونت گوش و مصرف داروهای اتوتوکسیک شکل گیرد. درمان کم شنوایی حسی – عصبی با کاشت حلزون یا کاشت هدایت استخوانی انجام میشود.
کم شنوایی انتقالی
کم شنوایی انتقالی در اثر آسیب به گوش خارجی و میانی شکل‌گرفته و انتقال صوت به‌درستی انجام نشده و صداهای ضعیف‌تری به گوش داخلی می‌رسد. این نوع کم شنوایی در اثر عفونت گوش، تجمع جرم و یا گیرکردن جسم خارجی در گوش، پاره شدن پرده صماخ و آسیب به استخوانچه گوش میانی شکل می‌گیرد. درمان کم شنوایی انتقالی با کاشت هدایت استخوانی صورت می‌گیرد.
کم شنوایی آمیخته
کم شنوایی آمیخته ترکیبی از کم شنوایی حسی – عصبی و انتقالی است. در این نوع کم شنوایی گوش داخلی، میانی و خارجی آسیب‌دیده و انتقال صوت به گوش داخلی به‌خوبی صورت نگرفته و گوش داخلی نیز، نمی‌تواند این اطلاعات صوتی به مغز انتقال دهد. کم شنوایی آمیخته با کاشت گوش میانی درمان میشود.
کم شنوایی مرکزی (بد شنوایی)
در کم شنوایی مرکزی، سیستم عصبی فرد در دریافت و پردازش اصوات دچار مشکل است و در واقع مانعی در مسیر عصبی اصوات به سمت مغز وجود دارد. این نوع کم شنوایی بیشتر در محیط‌های شلوغ که نویزهای زمینه‌ای دارند بروز می‌دهد.
تمام این کم شنوایی‌ها می‌تواند هم صورت یک طرفه و هم دو طرفه رخ دهد که در هر دو مورد بستگی به علل ایجادکننده کم شنوایی دارد و این درمان‌های گفته شده همگی درمان کم شنوایی بدون سمعک هستند.
کم شنوایی مادرزادی و درمان آن
کم شنوایی مادرزادی به کم شنوایی گفته میشود که از بدو تولد همراه نوزاد است. این نوع کم شنوایی در اثر وراثت، نواقص ژنتیکی، عفونت‌های ویروسی و حتی رعایت‌نکردن خیلی از نکات در هنگام بارداری به وجود می‌آید. کم شنوایی مادرزادی یا ارثی با سمعک و دارو درمان نمی‌شود و باید از دیگر دستگاه‌های کمک شنوایی استفاده شود. کاشت حلزون از جدیدترین درمان کم شنوایی مادرزادی بوده که باید بعد از 12 ماهگی نوزاد این جراحی انجام شود. درمان کم شنوایی مادرزادی با طب سنتی انجام نمی‌شود و فقط با جراحی درمان قطعی میابد.
درمان کم شنوایی با طب سنتی
برخی از افراد برای بهبودی کم شنوایی خود ترجیح می‌دهند از راه‌های درمان طبیعی استفاده کنند. طب سنتی، مصرف چند گیاه را برای بهبود شنوایی معرفی کرده که در ادامه به آنها می‌پردازیم.
- جینکو بالیوبا: این گیاه سبب افزایش گردن خون در بدن به‌خصوص در گوش‌ها میشود و مناسب برای درمان وزوز گوش است.
- برگ نعنا: این گیاه کمک به بهبود کم شنوایی عصبی می‌کند.
- سیر: سیر به بهبود کم شنوایی عفونی ناشی از باکتری‌های گوش کمک می‌کند.
- شوید: این گیاه حاوی روی بوده که از گوش در برابر عفونت‌ها محافظت می‌کند.
- زردچوبه: زردچوبه حاوی پتاسیم بوده و به بهبود کم شنوایی در اثر پیری کمک می‌کند.
از دیگر درمان‌های کم شنوایی با طب سنتی، چکاندن قطره زهرة گاو، آب مرزه تازه و سرکه هر صبح، ظهر و شب است. درمان کم شنوایی با پیاز در طب سنتی، این‌گونه است که هر صبح، ظهر و شب یک قاشق سوپ‌خوری آب پیاز بنوشید و یک قطره هم درون گوش بچکانید. همچنین می‌توانید پنبه آغشته به آب سیر را به مدت 10 دقیقه داخل گوش بگذارید و این کار را هر روز 3 وعده تکرار کنید.
درمان کم شنوایی از طریق سایر روش‌های درمانی
انواع روش های درمان کم شنوایی بدون سمعک
علاوه بر درمان کم شنوایی با طب سنتی، انواع دیگری از درمان برای کم شنوایی نیز وجود دارد. که در دامهی این بند به معرفی آنها خواهیم پرداخت:
- استفاده از سلول‌های بنیادی: در این روش درمان ابتدا به امکان ترمیم سلول‌ها و بافت‌های مختلف گوش می‌پردازند. در صورت امکان با ترمیم سلول‌های مویی کم شنوایی در فرد درمان میشود.
- تحریک عصب‌های شنوایی: در این روش درمانی به سلول‌های مویی کاری ندارند و مساقیم با تحریک اعصاب شنوایی، کم شنوایی را درمان می‌کنند. در این روش از لیزرهای مخصوص استفاده میشود.
- سلول درمانی: یکی از روش‌هایی که در آن کم شنوایی بدون سمعک درمان میشود، سلول درمانی است. در این روش با استفاده از دارو، سلول‌های شنوایی تقویت می‌شوند و در نتیجه میزان کم شنوایی روز به روز کاهش پیدا می‌کند.
- ژن درمانی: روش ژن درمانی یکی از روش‌هایی است که برای افرادی که به طور مادرزادی دچار کم شنوایی هستند مورد استفاده قرار می‌گیرد. روش‌هایی که در بالا توضیح داده شدند؛ اغلب نمی‌توانند تاثیر مثبتی بر درمان کم شنوایی داشته باشند. استفاده از این روش موجب میشود تا سه ژن اصلی شنوایی از جهش ژنتیکی خلاص شده و با دستکاری این ژن‌ها فرد بتواند شنوایی خود را بدست آورد.
در آخر
برای درمان کم شنوایی بدون سمعک راه‌های متفاوتی از جمله جراحی و کاشت وجود دارد ولی در برخی موارد این کم شنوایی‌ها قابل برگشت است. راه‌های درمان طب سنتی نیز، قطعی نبوده و بیشتر این راه‌ها برای پیشگیری از کم شنوایی و درمان سنگینی گوش است.
مرکز سلامت نسیم با ارائه خدمات شنوایی سنجی در خدمت شما عزیزان است. در صورتی که تمایل به استفاده از خدمات مرکز سلامت الکترونیک نسیم را دارید، می‌توانید از طریق صفحه تماس با ما، به شماره تماس، آدرس مرکز و آدرس ایمیل ما دسترسی داشته باشید