سرطان یک مشکل عمده در ایران و سراسر جهان می باشد. سرطان بیماری مزمن و شایعی است که بروز کلی آن از دهه 70 تا به امروز همچنان رو به افزایش بوده است.سرطان کولورکتال یکی از شایع ترین سرطان های تهاجمی و به طور قابل توجه مسئول ایجاد ناراحتی های جسمی و روانی-اجتماعی می باشد.
آنچه خواهید خواند
سرطان کولورکتال سومین سرطان شایع در ایالات متحده و مسئول 10% از موارد جدید سرطان در مردان و 11% موارد در زنان می باشد. در ایران هر سال سرطان کولورکتال، بروزی حدود 6 تا 7.9 در 100.000 دارد که چهارمین سرطان شایع در ایران است و با میزان مرگی حدود 1.198 در 100000()تقریبا 13% از مرگ های ناشی از سرطان های گوارشی را شامل می شود.
انواع سرطان کولورکتال
1-آدنوکارسنوما روده بزرگ: شایع‌ترین نوع سرطان کولورکتال، آدنوکارسینوم (adenocarcinoma) است. آدنوکارسینوم در پوشش روده بزرگ (کولون) یا انتهای کولون (رکتوم) ایجاد میشود. این نوع سرطان کولورکتال اغلب از پوشش داخلی شروع میشود و به لایه‌های دیگر گسترش می‌یابد.
علائم آدنوکارسینوم کولورکتال
- درد شکمی
- خون در مدفوع
- تغییر در عادات روده مانند اسهال یا یبوست
- مدفوع نازک (Thin stools)
- کاهش وزن بیدلیل
حتما بخوانید: آزمایش هایی که منجر به تشخیص سرطان میشود را بشناسید.
دو نوع آدنوکارسینوما کولورکتال
- آدنوکارسینوم سلول حلقه علامت
- آدنوکارسینوم موسینوس
2–لنفوم کولورکتال اولیه
3-تومورهای استرومایی دستگاه گوارش
4-لیومیوسارکوم کولورکتال
5-ملانوم کولورکتال
6-کارسینوم سلول سنگفرشی کولورکتال
7-پولیپ آدنوماتوز خانوادگی
علائم مشترک سرطان های کولورکتال:
- تغییرات در عادات روده (اسهال یا یبوست)
- احساس عدم تخلیه کامل روده
- وجود خون در مدفوع که باعث میشود مدفوع قهوه‌ای تیره یا سیاه به نظر برسد
- خون قرمز روشن از رکتوم
- درد و نفخ شکم
- احساس سیری، حتی زمانی که مدت زیادی از صرف غذا می‌گذرد
- خستگی
- کاهش وزن بدون دلیل
- کم خونی
پیشنهاد مطالعه: آزمایشهای تشخیص سرطان
از چه عوامل خطری هوشیار باشیم؟
- سن بالای ۵۰ سال
- مرد بودن
- داشتن رژیم غذایی کم فیبر و پرکالری
- داشتن رژیم غذایی سرشار از گوشت قرمز یا فرآوری شده
- مصرف الکل
- داشتن سطوح پایین فعالیت بدنی
- اضافه وزن یا چاقی
- بیماری التهابی روده
- دیابت نوع دو
- ویژگی‌های ژنتیکی خاص
- سرطان سینه، تخمدان یا رحم
- انجام پرتودرمانی برای سرطان شکم در دوران کودکی
- پولیپ در روده بزرگ یا راست روده
پیشنهاد مطالعه: افزایش بهره وری زندگی افراد مبتلا به سرطان
چه تاثیری بر کیفیت زندگی دارد؟
با توجه به شیوع بالای سرطان، بار اقتصادی و اجتماعی ناشی از این سرطان بر جامعه و بیماران زیاد است. اکثر بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال حداقل 5 سال پس از تشخیص زنده می مانند، بنابراین کیفیت زندگی در این بیماران مقوله مهم محسوب می شود. درک کیفیت زندگی که بوسیله بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال تجربه می شود.
برای ارزیابی اثر بیماری بر افراد، خانواده و جامع شان ضروری است. یافته ها بیانگر آن است که عوامل متعددی وجود دارند که بر درک افراد از کیفیت زندگیشان موثر می باشند و درنظر گرفتن این عوامل در درمان و مراقبت از بیماران مبتلا به سرطان کولورکتال ضروری می باشد. به طور معمول محققان انواعی از پیش بینی کننده های کیفیت زندگی از جمله ویژیگی های دموگرافیک، ویژگی های تومور، ویژگی های بالینی، درمان ها، رفتار های بهداشتی مانند مصر، الکل و سیگار را مورد مطالعه قرار می دهند.
مطالب پیشنهادی
چگونه پیشگیری کنیم؟
لازم به ذکر است که اکثر مرگ و میرهای سرطان کولون و رکتوم قابل پیشگیری هستند. رسیدن به یک وزن مناسب و حفظ آن و مصرف مقادیر متوسط الکل و در صورت امکان عدم مصرف آن از جمله راهکارهای پیشگیری است. مطالعات متعددی در خصوص رابطه بین رژیم غذایی و سرطان کولورکتال انجام شده است.
اما هنوز رابطه بین رژیم غذایی با سرطلان کولورکتال به طور کامل معلوم نیست. تغییر رژیم غذایی عامل بالقوه ای در کاهش اساسی مرگ ناشی از سرطان کولورکتال است. مطالعات مختلفی نشان داده اند که با تغییر رژیم غذایی می توان در جهت کاهش بروز بیماری گام برداشت. گرچه عدم استعمال سیگار، الکل و توتون می تواند ابتلا به سرطان را کاهش دهد اما عادت های غذایی جدید به سبک غربی، آلودگی های زیست محیطی، افزایش مصرف دخانیات و مسن شدن ترکیب جمعیتی در زمره دلایل عمده منتهی به افزایش سرطان در جامعه ایران است.
به نظر میرسد که رشد سریع سرطان کولورکتال در جامعه ناشی از تاثیر عوامل محیطی از جمله عادات غذایی خاص مانند افزایش مصرف کربوهیدرات ها و چربی ها و کاهش مصرف فیبر به ویژه در جوانان، تغییر سبک زندگی، عدم تحرک کافی و چاقی، جوان بودن اکثریت افراد جامعه و احتمالا دخالت مسائل ژنتیکی باشد. مطالعات متعدد نشان داده اند که فعالیت فیزیکی منظم اثر پیشگیرانه علیه سرطان کولورکتال دارد و جاقی با افزایش خطر ابتلا به آن همراه است و نیز ندارکی دال بر این وجود دارد که رژیم غذایی حاوی مقادیر زیاد میوه و سبزیجات خطر سرطان کولورکتال را کاهش میدهد. درحالیکه دریافت زیاد چربی و گوشت قرمز، الکل و مصرف دخانیات خطر ابتلا را افزایش می دهد.
از آنجا که سرطان کولورکتال یکی از قابل پیشگیری ترین بیماری هاست و با توجه به افزایش بروز جهانی بیماری و براساس توصیه های سازمان جهانی بهداشت، مداخله های آموزشی در خصوص اهمیت بیماری، روش های غربالگری و تشخیص، درمان و بازتوانی بیماران درمان شده باید در راس فعالیت های مرتبط با سرطان ها قرار گیرد. لازم به ذکر است که این گونه فعالیت ها در افرادی که سابقه خانوادگی مثبت دارند موثرتر خواهد بود.
اگر مایلید بیشتر در مورد این سرطان مطالعه کنید میتوانید به سایت سرطان مراجعه کنید.