دیابت قندی که معمولاً به اسم دیابت شناخته می‌شود، یک بیماری متابولیک است که باعث افزایش قند خون می‌شود. هورمون انسولین، قند را از خون به سلول‌های شما منتقل می‌کند تا ذخیره شود یا برای تولید انرژی مورد استفاده قرار‌گیرد. با دیابت، بدن شما یا انسولین کافی تولید نمی‌کند یا نمی‌تواند از انسولین ساخته شده به طور موثر استفاده کند. ژن و عوامل وراثتی از عوامل موثر در ابتلا به دیابت است که کنترل آن از دست بشر خارج است؛ با این حال تغییر سبک زندگی و عادت های غذایی می تواند تا حد زیادی از ابتلا به دیابت پیشگیری کند. باید توجه داشته باشید که اگر نسبت به دیابت و کنترل قند خون کوتاهی کنید این بیماری می‌تواند به اعصاب، چشم‌ها، کلیه‌ها و سایر اندام‌های شما آسیب برساند.
انواع مختلف دیابت را بشناسید
دیابت نوع 1 یک بیماری خود ایمنی است. سیستم ایمنی به سلول‌های لوزالمعده، جایی که انسولین در آن ساخته می‌شود، حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد. معلوم نیست علت این حمله چیست. حدود 10 درصد از مبتلایان به دیابت به این نوع مبتلا هستند. دیابت نوع 2 زمانی رخ می‌دهد که بدن شما در برابر انسولین مقاوم می‌شود و قند در خون شما تجمع مییابد.
پیش‌دیابت زمانی رخ می‌دهد که قند خون شما بالاتر از حد طبیعی باشد، اما قند خون به اندازه‌ای بالا نیست که دیابت نوع 2 تشخیص داده شود. دیابت بارداری، قند خون بالا در دوران بارداری است. هورمون‌های انسداد انسولین تولید شده توسط جفت جنین، باعث ایجاد این نوع دیابت می‌شود. باید بدانید هر نوع دیابت علائم، علل و درمان‌های منحصر به فردی دارد.
علائم عمومی دیابت
افزایش گرسنگی و تشنگی، کاهش وزن، تکرر ادرار، تاری دید، خستگی شدید و زخم هایی که بهبود نمی‌یابند. علاوه بر علائم کلی دیابت، مردان مبتلا به دیابت ممکن است میل جنسی، اختلال نعوظ (ED) و قدرت عضلانی ضعیفی داشته باشند. زنان مبتلا به دیابت نیز می‌توانند علائمی مانند عفونت ادراری، عفونت قارچی و خشکی و خارش پوست داشته باشند. با این حال در دیابت بارداری، اکثر زنان مبتلا به این نوع دیابت، هیچ علامتی ندارند. این بیماری اغلب در طول آزمایش معمول قند خون یا آزمایش تحمل گلوکز خوراکی که معمولاً بین هفته های 24 تا 28 بارداری انجام می‌شود، تشخیص داده می‌شود.در موارد نادر، یک زن مبتلا به دیابت بارداری نیز تشنگی یا تکرر ادرار را تجربه می‌کند. به طور کلی علائم دیابت می‌تواند آنقدر خفیف باشد که تشخیص را در ابتدا دشوار کند.
علل دیابت، از عوامل ژنتیکی تا شیوه زندگی
پزشکان دقیقاً نمی‌دانند چه چیزی باعث دیابت نوع 1 می‌شود. به دلایلی، سیستم ایمنی به اشتباه به سلول‌های بتا تولید کننده انسولین در پانکراس حمله کرده و آن‌ها را از بین می‌برد. در برخی افراد ممکن است ژن‌ها نقش داشته باشند. همچنین ممکن است یک ویروس باعث حمله به سیستم ایمنی شود. با این حال دیابت نوع 2 ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و شیوه زندگی است. اضافه وزن یا چاقی خطر ابتلا را نیز افزایش می‌دهد. تحمل وزن اضافی، به ویژه در شکم، باعث می‌شود سلول‌های شما در برابر اثرات انسولین بر قند خون مقاومت بیشتری داشته باشند. این وضعیت در خانواده‌ها بوجود می‌آید. اعضای خانواده ژن‌هایی را به اشتراک می‌گذارند که احتمال ابتلا به دیابت نوع 2 و اضافه وزن آن‌ها را افزایش می‌دهد.
عواملی که خطر دیابت را افزایش می‌دهد
اگر کودک یا نوجوان هستید، والدین یا خواهر و برادر شما به دیابت مبتلا هستند یا ژن‌های خاصی که با این بیماری مرتبط هستند را در ژن خود دارید، احتمال ابتلا به دیابت نوع 1 برایتان بیشتر است. خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در موارد زیر افزایش مییابد:کسانی که اضافه وزن دارند، فعالیت بدنی ندارند، افراد 45 سال به بالا و کسانی که والدین یا خواهر و برادرشان دیابت دارند و یا افراد دارای فشار خون بالا، کلسترول یا تری‌گلیسیرید بالا. به طور کلی خانواده، محیط و سوابق پزشکی می‌توانند بر ابتلا به دیابت تأثیر بگذارند. دریابید که کدام خطرات را می‌توانید کنترل کنید و کدام‌ها را نمی‌توانید. دیابت می‌تواند منجر به عوارض جدی پزشکی شود، اما می‌توانید با داروها و تغییر شیوه زندگی، وضعیت را مدیریت کنید.
چگونه باید از دیابت پیشگیری کرد؟
دیابت نوع 1 قابل پیشگیری نیست زیرا ناشی از مشکل در سیستم ایمنی بدن است. برخی از علل دیابت نوع 2 مانند ژن‌ها یا سن نیز تحت کنترل شما نیستند. با این حال، بسیاری از عوامل دیگر خطر ابتلا به دیابت قابل کنترل هستند. اکثر استراتژی‌های پیشگیری از دیابت شامل تعدیل ساده رژیم غذایی و برنامه تناسب اندام است.ا گر تشخیص داده‌اید که پیش دیابت دارید، می‌توانید برای به تأخیر انداختن یا پیشگیری از دیابت نوع 2 این موارد را انجام دهید:
حداقل 150 دقیقه در هفته ورزش هوازی مانند پیاده روی یا دوچرخه سواری انجام دهید. چربی‌های اشباع و ترانس، به همراه کربوهیدرات‌های تصفیه شده را از رژیم غذایی خود حذف کنید. میوه، سبزیجات و غلات کامل بیشتر بخورید. وعده های کوچک‌تر غذایی مصرف کنید. اگر اضافه وزن دارید یا چاق هستید، سعی کنید 7 درصد از منبع وزن خود را کم کنید. با این حال این‌ها تنها راه‌های جلوگیری از دیابت نیستند.
پیشگیری از دیابت در بارداری
زنانی که هرگز دیابت نداشته‌اند، ممکن است ناگهان در دوران بارداری به دیابت بارداری مبتلا شوند. هورمون‌های تولید شده توسط جفت می‌توانند بدن شما را در برابر اثرات انسولین مقاوم‌تر کنند. برخی از زنانی که قبل از بارداری دیابت داشتند، آن را با خود به دوران بارداری می‌برند. به این بیماری، دیابت قبل از بارداری می‌گویند. دیابت بارداری باید بعد از زایمان از بین برود، اما خطر ابتلا به دیابت در سال‌های بعد را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.
طبق اعلام فدراسیون بین المللی دیابت، حدود نیمی از زنان مبتلا به دیابت بارداری در عرض 5 تا 10 سال پس از زایمان به دیابت نوع 2 مبتلا می شوند. ابتلا به دیابت در دوران بارداری نیز می‌تواند منجر به عوارضی برای نوزاد شما شود، مانند زردی یا مشکلات تنفسی. در صورت تشخیص دیابت قبل از بارداری، برای پیشگیری از عوارض به نظارت خاصی احتیاج دارید.
آیا دیابت درمان دارد؟
پزشکان دیابت را با چند داروی مختلف درمان می‌کنند. برخی از این داروها خوراکی مصرف می‌شوند، در حالی که برخی دیگر به صورت تزریقی.انسولین درمان اصلی دیابت نوع 1 است. انسولین جایگزین هورمونی می‌شود که بدن شما قادر به تولید آن نیست. چهار نوع انسولین وجود دارد که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. انسولین سریع اثر در عرض 15 دقیقه شروع به کار می‌کند و اثرات آن 3 تا 4 ساعت ادامه مییابد. انسولین کوتاه اثر در عرض 30 دقیقه شروع به کار می‌کند و اثرش 6 تا 8 ساعت طول می‌کشد. انسولین با اثر متوسط در عرض 1 تا 2 ساعت شروع به کار کرده و 12 تا 18 ساعت اثرش باقی می‌ماند. انسولین طولانی مدت چند ساعت پس از تزریق شروع به کار می کند و 24 ساعت یا بیشتر در بدن اثرش باقی است.
پیشگیری از دیابت با رژیم غذایی
رژیم غذایی و ورزش می‌تواند به برخی از افراد در مدیریت دیابت نوع 2 کمک کند. اگر تغییر شیوه زندگی برای کاهش قند خون کافی نیست، باید دارو مصرف کنید. تغذیه سالم بخش مهمی از مدیریت دیابت است. در برخی موارد، تغییر رژیم غذایی ممکن است برای کنترل بیماری کافی باشد. در دیابت نوع 1سطح قند خون شما بر اساس نوع غذاهایی که می خورید بالا یا پایین می رود. غذاهای حاوی نشاسته یا قند باعث افزایش سریع قند خون می شود. پروتئین و چربی باعث افزایش تدریجی می‌شود. تیم پزشکی شما ممکن است توصیه کند که میزان کربوهیدرات هایی را که هر روز می خورید، محدود کنید. شما همچنین باید مصرف کربوهیدرات خود را با دوز انسولین خود متعادل کنید.
با یک متخصص تغذیه همکاری کنید که بتواند به شما در طراحی برنامه غذایی دیابت کمک کند. داشتن تعادل مناسب بین پروتئین، چربی و کربوهیدرات‌ها می تواند به شما در کنترل قند خون کمک کند. در دیابت نوع 2 خوردن انواع مناسب غذاها هم می‌تواند قند خون شما را کنترل کند و هم به کاهش وزن اضافی کمک کند. شمارش کربوهیدرات بخش مهمی از غذا خوردن برای دیابت نوع 2 است. یک متخصص تغذیه می‌تواند به شما کمک کند که بدانید در هر وعده غذایی چند گرم کربوهیدرات بخورید. به منظور ثابت نگه داشتن سطح قند خون، سعی کنید در طول روز وعده‌های غذایی کوچک بخورید. از غذاهای سالم مانند میوه‌ها،سبزیجات، غلات کامل،پروتئین بدون چربی مانند مرغ و ماهی و چربی‌های سالم مانند روغن زیتون و آجیل برای کنترل نسبی سطح قند خون غافل نشوید.