واکسن ها بی شک یکی از بزرگترین ابداعات علم پزشکی در تمام زمان ها بوده است. در حال حاضر، محققین در صددند که قدمی فراتر بردارند تا مردم را دربرابر بیماری های تحلیل برنده ی اعصاب مانند دمانس یا زوال عقل محافظت کند. زوال عقل، دمانس در پزشکی و روان‌پزشکی، اختلال مزمن و گاهی حاد فرایندهای روانی و زوال عصبی پیشرونده بوده که با تغییر شخصیت و موقعیت‌ناشناسی و اختلال در حافظه و داوری و اندیشه همراه است .
دمانس یک اصطلاح جامعی است که طیف وسیعی از بیماری هایی است که مغز را تحت تاثیر قرار می دهد و علائمی مانند کاهش حافظه، تغییرات رفتاری و سختی در صحبت کردن و راه رفتن را بروز می دهند. شایع ترین فرم دمانس، بیماری آلزایمر است که 60% تا 80% موارد دمانس را تشکیل می دهد.
بیش از 55 میلیون نفر در سراسر جهان از دمانس رنج می برند که متاسفانه هر ساله 10 میلیون به این آمار اضافه می شود. در حال حاضر تعدادی دارو که تاییده سازمان FDA را گرفته اند با دو هدف ساخته شده اند، اول جلوگیری از پیشرفت بیشتر دمانس و دوم کاهش علائم ناشی از دمانس. با این همه، در حال حاضر درمانی برای بیماری آلزایمر یا بیشتر بیماری های دمانس وجود ندارد.
باتوجه به عدم امکان درمان دمانس به نظر می رسد طراحی واکسن برای پیشگیری از بروز بیماری بسیار حائز اهمیت است در ادامه به بررسی امکان ساخت واکسن برای بیماری دمانس توسط محققین می پردازیم.
پیشنهاد مطالعه: 10 ماده غذایی برای جلوگیری از روند پیر شدن مغز
آیا واکسن دمانس قابلیت ساخت دارد؟
محققین در حال حاضر به دنبال محافظت از افراد از طریق واکسن دربرابر دمانس هستند. واکسن های قدیمی مثل واکسن هایی که برای آنفلوآنزا یا بیماری شینگل تعبیه شده اند، به سیستم ایمنی این آموزش را می دهند که در برابر عفونت ویروسی ویژه پا به میدان مبارزه بگذارد.
به گفته دکتر دیوید. ای. مریل (David.A.Merril)روانپزشک و مدیر انیستیتو نوروساینس در Santa Monica:”سیستم ایمنی بدن از دو جهت برای سیستم اعصاب مرکزی اهمیت دارد، تعیین وضعیت بیماری و جلوگیری یا بهبودی از بیماری(مانند دمانس) “.
او همچنین با اشاره به تحقیقات اخیر، خاطرنشان کرد که تزریق واکسن های آنفلوانزا یا ذات الریه می تواند خطر بروز دمانس را کاهش دهد. لذا این ایده مطرح می شود که آیا فعال کردن سیستم ایمنی می تواند فرایند تحلیلی مغز را متوقف کند؟ نقطه شروع ایده ها درباره بیماری آلزایمر به هیچ وجه با سیستم ایمنی گره نخورده بود اما این فرضیه را مطرح می کردند که درمان ها باید شامل حمایت یا دخیل کردن سیستم ایمنی با فرایند پیری باشد.
واکسن دمانس چگونه کار میکند؟
دکتر آقاجانیان استاد ایمنی شناسی و معاونت انیستیتو پزشکی-مولکولی (Molecular Medicine in Huntington Beach)، در توضیح این سوال که آیا واکسن های دمانس علیه مولکول های بیماری زای عامل دمانس پاسخ ایمنی ایجاد میکنند؟ گفت: این مولکول ها شامل:
- پروتئین بتا آمیلوئید: تجمع سمیت زای این پروتئین در مغز در ارتباط با بروز آلزایمر است.
- پروتئین تائو: تائو پروتئینی است که به حفظ ساختار داخلی نورون(سلول عصبی) کمک میکند. گره های غیرطبیعی این پروتئین در مغز در ارتباط با بیماری آلزایمر است.
- آلفا-سینوکلئین: پروتئینی است در سلول های عصبی در ارتباط با بیماری پارکینسون و بیماری دمانس لوی بادی(Lewy-Body Dementia)(که مقادیر زیادی از این پروتئین تجمع میکنند)
می باشند.
آیا واکسنی علیه دمانس در حال ساخت است؟
تعدادی واکسن دمانس در حال حاضر در مراحل مختلف تست های بالینی هستند تا اثربخشی و ایمنی آنها تایید شوند. این واکسن ها عبارت اند از:
- واکسن بینی بیماری آلزایمر : در نوامبر سال 2021 وارد فاز اول تست بالینی شد(Brigham and Women’s Hospital)
- واکسن آلزایمر Araclon Biotech علیه پروتئین بتا-آمیلوئید 40 در حال گذارندن فاز دوم تست بالینی است.
- واکسن سوئیسی علیه پروتئین تائو(Tau) در فاز 2B-1A تست بالینی.
پیشنهاد مطالعه: 3 ورزش برای بیخوابی و بهبود کیفیت خواب
تجربه ی سلامتی در مرکز سلامت نسیم
درصورت بروز علائم زیر می توانید با روانشناسان زبده ی مرکز سلامت نسیم مشورت کنید. بخش سلامت روان مجموعه، با انجام تستهای هوشمند و بررسی نقشه نگاری مغزی (QEEG) در کنار مصاحبه ی دقیق تیم متخصص، میتواند در این زمینه به شما کمک کند:
- از دست دادن حافظه، که معمولا همسر فرد یا شخص دیگری متوجه آن می‌شود
- مشکل در برقراری ارتباط یا یافتن واژه‌های مناسب
- مشکل در توانایی‌های بصری و فضایی، برای مثال گم کردن راه خود در زمان رانندگی
- مشکل در استدلال و حل مسئله
- مشکل در انجام وظایف پیچیده
- مشکل در برنامهریزی و سازمان‌دهی
- مشکل در هماهنگی و عملکردهای حرکتی
- گیجی و عدم تمرکز
- تغییرات شخصیتی
- افسردگی
- اضطراب
- رفتار نامناسب
- بدگمانی
- آشفتگی و تشویش
- توهم
منبع:
https://www.medicalnewstoday.com/articles/dementia-vaccines-what-are-they-and-when-could-they-become-available