انگشتان یخزده دست و پا، تجربهای تقریبا رایج است که بسیاری تصور میکنند به دلیل کاهش لحظهای گردش خون بر اثر عوامل محیطی رخ میدهد. اما این اتفاق مربوط به یک حالت اغراقگونه در انقباض عروق خونی طبیعی است.
اگر انگشتان دست یا پاهای شما هنگام قرار گرفتن در معرض سرما رنگ پریده و و بیحس میشوند، شاید تصور کنید که گردش خون ضعیفی دارید. معمولاً در اواخر یک پیادهروی طولانی در یک بعد از ظهر بهاری یا پاییزی این اتفاق میافتد؛ زمانی که دمای بدنتان کاهش مییابد. بهتر است این مقاله را بخوانید و با پدیده رینود آشنا شوید. یک اغراق در انقباض عروق خونی طبیعی.
هنگامی که در معرض یک محیط سرد قرار میگیرید، بدن شما برای حفظ دمای مرکزی خود واکنش نشان میدهد. رگهای خونی نزدیک سطح پوست منقبض میشوند و جریان خون را به عمق بدن هدایت میکنند. دکتر رابرت اچ. شمرلینگ، روماتولوژیست و ویراستار ارشد سلامت هاروارد، میگوید: «اگر پدیده رینود دارید، این فرآیند شدیدتر است و حتی تغییرات جزئی در دمای هوا میتواند باعث بروز حس یخزدگی انگشتان شود.»
حتما بخوانید: مقاله ای در مورد بهترین روش های پیشگیری از پوکی استخوان در بانوان که میتوانید با شناخت علایم آن ، از بروز آن پیشگیری کنید.
علاوه بر دستها، رینود میتواند پاها و در موارد کمتری بینی، لبها و گوشها را نیز درگیر کند. در طی یک دوره، شریانهای کوچک در انگشتان دست و پا،به طور اسپاسمیک منقبض میشوند و جریان خون غنی از اکسیژن در سطح پوست را مختل میکنند. برخی از این عروق حتی به طور موقت جمع شده و پوست رنگپریده و خنک میشود و گاهی اوقات به رنگ سفید روشن تبدیل میشود.
دکتر شمرلینگ در مورد انگشتان یخ زده دست و پا میگوید: «از نظر فنی، پدیده رینود یک مشکل گردش خون است، اما با آنچه پزشکان از آن بهعنوان گردش خون ضعیف صحبت میکنند، بسیار متفاوت است. گردش خون محدود یا ضعیف معمولاً افراد مسنتر را تحت تأثیر قرار میدهد که شریانهایشان با پلاکهای چربی (معروف به آترواسکلروز) تنگ شده است. این افراد اغلب به دلیل کلسترول بالا، فشار خون بالا و سیگار کشیدن دچار این حالت میشوند. در مقابل، رینود معمولاً افراد جوانتر (عمدتاً زنان) را بدون این مشکلات تحت تأثیر قرار میدهد.» او اضافه میکند: «اختلال گردشخون عموماً موقتی و کاملاً قابل برگشت است.»
پیشگیری و درمان پدیده رینود و انگشتان یخزده دست و پا
بهترین درمان برای انگشتان یخزده دست و پا در وهله اول جلوگیری از بروز آن است؛ عمدتاً با اجتناب از قرار گرفتن ناگهانی یا محافظت نشده در معرض دمای سرد. بهتر است در فصولی که احتمال وزش باد و سردشدن ناگهانی هوا را میدهید، دستکش را فراموش نکنید. نکات دیگر شامل گرم کردن ماشین در زمستان قبل از سوار شدن و پوشیدن دستکش در راهروهای سرد فروشگاههای مواد غذایی است.
به طور کلی، بهتر است از رفتارها و داروهایی که باعث انقباض رگهای خونی میشوند خودداری کنید. سیگار نکشید و از مصرف برخی داروها، مانند داروهای سرماخوردگی و آلرژی که حاوی فنیلافرین یا سودوافدرین هستند و داروهای میگرن حاوی ارگوتامین خودداری کنید. استرس هم میتواند یک قسمت از رینود را تحریک کند؛ بنابراین تکنیک هایی را در نظر بگیرید که میتوانند به شما در کاهش استرس کمک کنند. اگر بهدنبال دارودرمانی هستید، پزشک میتواند دارویی را تجویز کند که رگهای خونی را شل میکند.
به طور کلی هنگامی که حس کردید نوک انگشتانتان در حال سرد شدن است، باید در سریعترین زمان اندامهای آسیبدیده را گرم کنید. میتوانید از آب گرم استفاده کنید و اگر این امکان وجود ندارد، میتوانید آنها را زیر بغل خود یا در کنار قسمت گرم دیگری از بدن خود قرار دهید. هنگامی که رگهای خونی شل میشوند و جریان خون از سر گرفته میشود، پوست گرم و برافروخته و البته بسیار قرمز می شود. در این حالت انگشتان دست یا پا ممکن است ضربان یا گزگز داشته باشند.