چاقی و اضافه وزن به تجمع غیرطبیعی و زیاد از حد چربی گفته می شود که در صورت عدم اصلاح این بیماری خطرناک، قطعا فرد بعدها بامشکلاتی روبرو خواهد شد.
آنچه خواهید خواند
براساس تعریف سازمان جهانی بهداشت، اضافه وزن در بزرگسالان به BMI بالای 25 و چاقی در بزرگسالان به BMI بالای 30 گفته می شود.
افزايش وزن و چاقي در سراسر دنيا روند صعودي داشته و در بسياري از جوامع در رأس مسائل تهديدکننده سلامت انسان قرار گرفته است. طبق برآورد سازمان جهانی بهداشت(WHO) بيش از ۴۰۰ ميليون نفر بيمار با تشخيص چاقي مرضي در دنيا زندگي مي کنند که تعداد آنها بطور مستمر در حال افزايش است. با توجه به عدم موفقيت روشهاي درماني غيرجراحي و بهبود روشهاي جراحي و کاهش عوارض. به تدريج نقش جراحي در درمان چاقي شاخص تر شده و تعداد بيماران عمل شده براي اين منظور بصورت انفجارآميزي در حال افزايش است. علاوه بر اين تحقيقات و بررسي هاي گسترده نشان مي دهد اعمال جراحي فوق علاوه بر درمان چاقي براي بيماري هاي ديگري مانند ديابت و آرتريت هاي شديد و بيماريهاي پيشرفته عروقي مي تواند نقش درماني اساسي داشته باشد. با توجه به اهميت روزافزون اين روشها و افزايش مستمر تقاضا براي انجام آن شايسته است جراحان عمومي با انواع اين اعمال و عوارض آن و نحوه پيگيري بيماران اطلاعات کافي و به روز داشته باشند.
حتما بخوانید:ارتباط شبزندهداری و چاقی شکمی
اثرات سودبخش اعمال جراحی لاغری
-
- افزایش طول عمر
- کاهش اتفاقات قلبی
- بهبود نسبی یا کامل دیابت
- بهبود فشار خون
- از بین رفتن هایپرلیپیدمی
- بهبود آپنه خواب
- بهبود رفلاکس معده ای-روده ای(گاستروازوفاژیال)
- بهبود سندروم تخمدان پلی کیستیک
- بهبود بی اختیاری ادراری همراه با زور زدن
- بهبود آرتریت دژنراتیو
- بهبود عوارض استاز وریدی
- بهبود کبد چرب
- افزایش قابلیت تولیدمثل
- کاهش عوارض آبستنی و زایمان
- بهبود کیفیت زندگی
- تحمل بهتر در جراحی های دیگر
- کاهش ریسک سرطان
انواع اعمال جراحي چاقي
اعمال جراحي چاقي بطور كلي سبب محدوديت صرف غـذا يا اختلال جذب و يا هر دو ميشوند .
حتما بخوانید: میدونید علت افزایش التهاب روده در افراد مسن در دو دهه گذشته چیست ؟ در این مقاله براتون از دلایلش صحبت کردیم.
در آمـريـكـــا در حـــال حاضــر دو عمــلABG و باي-پـس معـده بـه طريق RYGB شايعترين اعمـال جراحـي در این زمینه است. ساير اعمـال شـاملSG ،تغييـر مسير صفرا و پانكراس (BPD) با يا بدون جابجائي اثني عشر (DS)،گاستروپلاسـتي عمـودي (VBG)و بـايپـس ژژنوايلئال (JIB)ميباشد. استفاده از عمل جراحی VBG به دليل عـوارض مختـلف بسيار محـدود شـده اسـت و از عمـل جـراحي بايپس ژژنوـ ايلئـان نيـز بـه همـين دليـل ديگــر استفاده نميشود.AGB صرفاً يك عمل محدودكننده اسـت. در اين عمل يك باند لاستیکی قابل تنظيم در قسـمت ابتـدائي معده قرار داده ميشود، بطوريكه يك محفـظه به ظرفيت 30 سانتی متر مکعب در معـده درست كند. باند ذکر شده از طریق یك لوله به يك محـفظه در ناحيـه زير پوست وصل ميشود كه مي توان با يك سوزن به آن وارد شد. جراح از اين مدخل بـراي تزريق و يا كشيـدن مايع و در نتيجه كم و زيـاد كـردن حجـم معده استفاده ميكند.
عمل جراحی چاقی RYGB
RYGB روشي است كه هم داراي خاصيت محدودكننـده و هم كاهـش جذب است. در اين روش يك محفظه 15 تا 30 سانتيمتـر مكعبي از معده به قسمت Roux بطـول 75 تـا 150 سانتيمتر وصـل ميشـود كه انتهـاي ديگـر آن به اواسـط روده باريـك آناستوموز ميشـود و بـه ايـن ترتيــب معـده و قسمـت ابتدائي روده باريك بـاي-پـس مـيشــود. اشکال متعـددي از RYGB ارائه شده است. شاخه Roux ميتوانـد از جلو و با عقب كولـون عبـور داده شود. بعــضي نيـز قسمــت انتهائي معده را كلاً برميدارنــد. هیچکدام از این روش های مختـلف مزيتي از نظر ميـزان كاهـش وزن و يا عـوارض عمـل نداشته است.
اسلیو گاستركتومي(Sleeve Gastrectomy)
اسلیو گاستركتومي(Sleeve Gastrectomy) روش محدودكننده است كه با رزكسيون طرف خم بـزرگ، معـده اي به حجم 100 تا 150 سي سي باقي مي گذارد. در این روش 6 تا 8 سانتيمتـر قسمت روده ای معده دست نخورده باقي ميمانـد و با حفظ پيلـور از عوارض تخليه سريع معده جلوگيري ميشود.بسياري از اوقات در صورتي كه روشهاي پيچيده تر مشكل و يا خطرآفرين باشد، جراح در حين عمل تصميم بـه ايـن عمـل ميگيرد. وجود چسبندگي ها و يا شكل بدن و وضع ديـد محـل عمل از عوامل تصميم گيري جراح است. تحقيقات نشان مي دهد كه پس از عمل SG ،برخلاف عمـل AGB تغييـرات هورمـوني بوجود مي آيد. ميزان سـرم گـرلين (Ghrelin)هورمـوني كـه اشتها را تحـريك ميكند پس از عمل SG كاهش مـي يابـد، در حاليكه اين هـورمون پس از عمل AGB افزايش پيدا ميكند. به همين دليل بعضي جراحان عمل SG را بهتر از AGB ارزيابي ميكنند، ولي تغييــرات و تفــاوت دراز مـدت عمــل هنـوز مشخص نشده است.
مطالب پیشنهادی
عمـل جراحی چاقی BPD
عمـل BPD ،در اصـل بـراي جلـوگيري از رشـد فزاينـده باكتري ها در روده ، طراحي و در سال 1979 عرضه شد . اين عمـل شامل:1ـ گاستركتـومي پارسـيل( جزئی).2ـ قطع روده بفاصـله مسـاوي از ليـگامان ترايتـز تا دريـچه ايلئــوسكال.3ـ آناستــوموز y-en-Rouy بـين باقيمانـده معـده و قسـمت ديستـال روده باريك كـه قسـمت گوارشـي روده را تشـكيل ميدهـد.4ـ آناستـوموز قسمـت پراكسيمـال روده به قسـمت ديستـال روده فعال.جابجائي دوازدهه (DS)براي دفع عوارض متعـددي كـه در عمل BPD بوجـود مي آيد بعـدا پيشنهاد شد. در اين عمـل SG با ظرفيـت 150 تـا 200 ميلـي-ليتــر بـا حفـظ خـم كـوتاه معــده و آنتــر و پيلــور و اعصـاب واگ انجـام ميشـود تا از عـارضه دامپينــگ و زخــم مارژينـال جلوگيري شود.دوازدهـه بين قسمـت اول و دوم قطـع شــده و ژژنــوم نيـز در قسمـت مياني فـاصله ليـگامان تـرايتــز تـا دريچـه ايلئـوسكال قطـع ميشـود. قسمـت فعال روده با آناسـتوموز قسمت پـروكسيمال دوازدهــه بـه قسمــت ديستــال روده شـكل ميگيـرد. قسمـت ديستـال دوازدهـه بـا بقــيه روده باريـك كه مجـراي صفــراوي پـانكــراس را دربــردارد بـه طـول 43 قسمـت ديستـال روده فعـال آناستـومـوز ميشود. طول اين كـانال مشتـرك حـداقــل 100 سانتيـمتــر پيـشنهــاد شده اسـت تا بيمــار از عــوارض ســوء تغــذيه در امــان بماند.در كــل عـــوارض و نتـــايج BPD و DS تفـــاوت چندانی ندارد.
در عمل جراحـي VBG يـك محفظـه كوچـك از قسـمت پروكسيمال معده توسط منگنه جراحی جدا شده و اين قسمت توسـط يك حلقه به قسمت پائين معده ارتباط داده ميشود .اين عمل به دليل تكنيك مشكل و عوارض بيشتر و كاهش وزن نه چندان مطلوب در دراز مـدت در بـين جراحـان از اسـتقبال كمتري برخوردار بوده است.
حتما بخوانید: در تابستان از پوست خود محافظت کنید.
عمل جـراحي چاقی JIB
در عمل جـراحي JIB قسمت پروكسيمال ژژنوم بـه قسمت ديستــال ايلئــوم آناسـتوموز مـيشـود بطوريكه قسمت فونكسيونل يا جـذب-كننـده روده طــولي در حدود 90 تا 100 سانتيمتر داشتـه باشـد. ايـن عمـل بـه دليـل عـوارض متعدد و از جمله عارضه وخيـم نارسـائي كبـد به اين شكل به كلي منسـوخ شده است.عمل جراحی JIB اصلاح شده، که به دو تغییر نتیجه عمل را به کلی تغییر داده است:
- حـذف قسمت كـور روده و در نتيجه رفع عـوارض وخـيم ناشـي از آن از جمـله نارسايي كبـدي
- استفــاده از قسـمت انتهائي ايلئوم به جاي ژژنوم كه به دليل حساسـيت زيـاد ايـن قسمت از روده و قابليـت جذب مواد مختلف از جمله ويتـامين B12 سوء تغذيه و عـوارضي مانند آنمي مگابلاستيك نيز بكلـي حذف شده است .
در اين عمل كه نسبت به اعمـال جــراحي مشـابه بسـيار ساده تر و در نتيـجه با عـوارض بسيار كمتـري همراه است. 15 سانتيمتـر اول ژژنوم به 45 سانتيمتر انتهائي ايلئوم به صـورت انتها به انتها وصل ميشود و معـده و اثنـي عشر دست نخـورده به جاي مي ماند. اين قسمت 60 سانتيمتـري قسمت فونكسيونل يا جـذب-كننده روده را تشـكيل مـيدهـد. باقيمانـده روده در قسمت پروكسيمـال به كيسه صفـرا و در قسمت ديستـال بـه سكوم آناستـوموز ميشـود. بنابــراين با جريـان دائـم صفــرا در آن امكان تكثيـر باكتـري هاي مـزاحم در آن و ايجــاد عــوارض روده كـور از بين مي رود.
در سایت ncbi میتوانید مطلب را کامل تر دنبال کنید.