هرکس گاهی در زندگی احساس خشم می کند. خشم واکنشی عادی است و به خودی خود یک مشکل بشمار نمی رود؛ پاسخ رفتاری به خشم است که مسئله ساز بودن آن را تعیین می کند. درحقیقت در برخی شرایط خشم این قدرت را به ما می دهد که به جدال با بی عدالتی یا ایجاد تغییراتی جدی در زندگی خود بپردازیم اما مواقعی وجود دارد که خشم به پرخاشگری تبدیل می شود. خشم همراه با پرخاشگری، بطورمعمول واکنشی در برابر احساس تهدید یا بی عدالتی است. خشم ممکن است، دراثر نداشتن مهارتهای جراتمندی، استرس، خلق پائین یا خود آزاری متوجه درون فرد شود. در واقع مدیریت خشم یکی از مهارت‌هایی اولیه برای زندگی در شرایط پراسترس فعلی است.
آنچه خواهید خواند
۱.مدیریت خشم
در ده های گذشته،”هیجان” توجه بسیاری از نظریه پردازان و پژوهشگران حوزه روانشناسی را به سوی خود جلب کرد و به موازات آن شور و شوق برای “مطالعه “خشم” به ویژه ارتباط خشم با بیماری های قلبی-عروقی، به طور چشمگیری افزایش یافت. حوزه استرس یک شاهراه بالقوه برای انجام پژوهش درباره خشم محسوب می شود. با وجود این، تا چند دهه گذشته در حوزه استرس از خشم غفلت میشد و حتی در حوزه بیماری”اختلال بعد از ضایعه” اولویت کمتری به خشم داده شد.
مطالب پیشنهادی
شواهد تجربی فراوانی بر وجود رابطه نیرومند بین خشم و بسیاری از بیماری ها، به ویژه اختلال دستگاه قلبی-عروقی دلالت دارند.
برای نمونه، در مطالعه ای دریافتند که از لحاظ تجربی بین آمادگی خشم و بیماری کرونری قلب رابطه قوی وجود دارد. در مطالعه ی دیگری فهمیده شد که افرادی که در دوره اول بزرگسالی از سطح خشم بالایی برخوردار بودند برای ابتلا به بیماری عروق قلب(عروق کرونری) 3.5 برابر و برای ابتلا به سکته قلبی زودرس 6.4 برابر گروهی که سطح خشم آنها پایین بود، خطر بیشتری داشتند.در مطالعه دیگری نتیجه این بود که تعداد و شدت انسداد عروق کرونری قلب با میزان خشم و خصومت رابطه قوی و محکمی دارد و همچنین فشار خون سیستول و دیاستول در افرادی که عصبانیت خود را ابراز نمی کنند، بالاتر است.
آثار زیانبار خشم هم متوجه درون شخص و هم متوجه بیرون اوست. “خشم مهارنشده” هم سازگاری و هم سلامتی افراد را در معرض خطر جدی قرار می دهد. آثار ضعف و کاستی در مدیریت خشم، از ناراحتی شخصی و تخریب روابط بین فردی فراتر رفته و با اختلال در سلامت عمومی، سازش نایافتگی و پیامدهای زیانبار رفتار پرخاشگرانه پیوند خورده است. البته براساس دیدگاه تکاملی، خشم می تواند به بقای فرد و نوع بشر کمک کرده و در تسهیل پاسخ های سازش یافته، به ویژه پاسخ های “جنگ یا گریز” به هنگام مواجه شدن با خطر، ابزاری بی بدیل به حساب آید. با این حال “تکامل و انتخاب طبیعی” هیچگونه آینده نگری ندارد و الزاما به معنای پیشرفت نیست. به همین دلیل خشم غیر قابل مهار، درشرایط کنونی نه تنها به بقای بشر کمک نمی کند بلکه می تواند زندگی او را تهدید کند.
حتما بخوانید: مقاله مفیدی در مورد آنتی بادی‌های کرونا نوشته‌ایم که به شما توصیه می‌کنیم بخوانید.
بسیاری از پژوهشگران متخصصان بالینی و روانشناسان تربیتی اهمیت آموختن مهارت های مدیریت هیجانی به کودکان و نوجوانان را مورد تاکید قرار داده اند. این تاکید به ویژه در رویکردهای نظری و کاربردی اخیر در زمینه “هوش هیجانی”، “روانشناسی سلامت” و “روانشناسی مثبت نگر کاربردی” انعکاس یافته که دیدگاه های سنتی درباره عوامل موفقیت در زندگی، نقش روانشناسان و گروه های نیازمند خدمات روانشناختی را به چالش میکشند. روانشناسان مثبت نگر برای تسهیل یا ارتقای “کارکرد بهینه” انسان تلاش میکنند. این تلاش طیف وسیعی از کارکرد انسان(از اختلال گرفته تا سلامت) را در بر میگیرد و سطوح مختلف(فرد، گروه و جامعه) را شامل می شود.
امروزه آموزش “مدیریت خشم “به عنوان یکی از مولفه های اصلی برنامه های مهارت های زندگی درآمده و تعدادی از پژوهشگران برای کمک به کسانی که در زمینه مدیریت خشم مشکل دارند، به توسعه رویکردها و الگوهای شناختی، اجتماعی و رفتاری مهارت آموزی اهتمام ورزیده اند و با استفاده از این برنامه ها به آموزش مدیریت خشم مبادرت کرده اند. گروه های هدف بسیار متنوع بوده و طیف وسعی از بزرگسالان زندانی تا کودکان دبستانی و قهرمانان ورزش را در بر میگیرد.
کنترل خشم در کودکان
۲.برنامه آموزش مدیریت خشم چیست؟
برنامه آموزش مدیریت خشم به یک مداخله روانی-تربیتی سازمان یافته اشاره میکند که به منظور توسعه مهارت های مدیریت خشم و کاهش آسیب پذیری افراد بهنجار و یا گروه خاصی از جمعیت بالینی اجرا می شود. در برنامه آموزش مدیریت خشم،عموما، شرکت کننده ها با جنبه های مختلف تجربه و بیان خشم و نیز پیامدهای آن آشنا می شوند. درباره ضرورت مدیریت بهینه نیروی خشم متقاعد شده و در ضمن بازسازی شناختی، خرده مهارت های رفتاری مهار خشم را فراگرفته و تمرین میکنند تا بتوانند به هنگام مواجهه شدن با موقعیت های خشم انگیز به نحو مناسب عمل کنند.
تاثیرات خشم بر سلامت
۳.نتیجه مطالعات حوزه مدیریت خشم
-درمان گروهی مدیریت خشم می تواند سطح خشم و نیز وابستگی بیماران به دارو را کاهش دهد.
2- آموزش و تمرین فنون موثر مدیدرت هیجانی از لحاظ کسب موفقیت تحصیلی در وضعیت بهتری قرار میگیرند. رضایت آنان از خودشان بیشتر می شود و توانایی بیشتری در زمینه مدیریت تنیدگی،خشم و احساسات منفی پیدا میکنند.
3-مداخله بالینی مدیریت خشم می تواند حضور فعال در مدرسه را بهبود بخشیده و مسائل انضباطی را کاهش دهد.
4-شرکت در یک برنامه هشت جلسه ای آموزش مدیریت خشم می تواند سطح خشم افراد شرکت کننده را کاهش دهد.
5-آمادگی بیشتر برای برپائی خشم، پدیدارشدن مکرر حالات و احساسات خشم، انجام رفتار پرخاشگرانه یا برون ریزی خشم و سرکوب کردن یا درون ریزی خشم، می تواند به اختلال در سلامت عمومی منجر شود. به همین دلیل پیش بینی می شود شرکت در برنامه آموزش مدیریت خشم و توسعه مهارت های ناظر بر خود نظم دهی خشم بتواند نشانه های بیماری را تحفیف داده و سلامت عمومی آنها را بهبود بخشد.
منبع خبر: پایگاه مدیکال نیوز تودی